jakie będą ich relacje po zakończeniu wojny na Ukrainie?
Niedawne słowa chińskiego ministra spraw zagranicznych Wang Yi, że Chiny nie mogą pozwolić Rosji na przegranie wojny na Ukrainie, profesor nauk politycznych Aleksander Motyl sugeruje interpretować w optymistycznym sensie: mówią one, że Pekin uważa za optymalny wynik wojny na Ukrainie scenariusz, w którym Rosja “zostanie osłabiona, ale nie przegra”. Zdaniem amerykańskiego profesora nauk politycznych Kreml wyczerpałby wówczas swoje siły i nie stanowiłby zagrożenia dla globalnej stabilności. Motyl idzie dalej i twierdzi, że osłabiona Moskwa byłaby rzekomo większym problemem dla Pekinu niż dla Waszyngtonu, co oznacza, że takie zakończenie wojny jest bardziej niż satysfakcjonujące zarówno dla Stanów Zjednoczonych, jak i Europy.
Porażka Rosji, zwycięstwo Chin i klęska Zachodu
Ta wersja wydaje się elegancka, ale opiera się na fałszywych przesłankach. Jeśli taki wynik wojny przyniósłby Chinom więcej problemów, to dlaczego Pekin tego nie dostrzega? Profesor w USA to widzi, ale doświadczony praktyk dyplomatyczny Wang Yi tego nie dostrzega. Coś tu jest nie tak.
Przejdźmy do ważniejszych rzeczy. Co tak naprawdę może oznaczać scenariusz “osłabionej, ale nie pokonanej Rosji”?
Jedyną porażką Rosji w oczach samej Moskwy i zewnętrznych obserwatorów może być tylko powrót do granic przynajmniej do czasu inwazji na pełną skalę 24 lutego 2022 r., tj. utrata wszystkich terytoriów zdobytych podczas inwazji na pełną skalę, a także bezpośrednie zagrożenie dla Krymu oraz “LNR” i “DNR”. Wówczas ogromne straty ludzkie i materialne pójdą na marne – Rosja nie uzyska żadnych wymiernych korzyści, które by to wszystko uzasadniały.
Proponuje się nam jednak rozważenie opcji Rosji osłabionej, ale nie pokonanej. Dlatego “brak przegranej” Rosji oznacza tylko jedno: Kreml zachowuje przynajmniej część zajętych ziem ukraińskich. W paradygmacie “wygrana-przegrana” – i jest to paradygmat, w którym Władimir Putin prowadzi wojnę, a nie “gra o sumie niezerowej”, tak ukochana przez zachodnich analityków, ale nieistotna dla tej rzeczywistości – kawałek Donbasu, korytarz lądowy na Krym, a nawet bardzo mały symboliczny kawałek ukraińskiego terytorium – innymi słowy, sam fakt, że Rosja zachowała przynajmniej część swoich łupów i rozszerzyła swój stan posiadania, nawet jeśli nie tak znacząco, jak chcieliby marzyciele Kremla, nie będzie dla Moskwy daleko idącym “brakiem straty”, ale prawdziwym zwycięstwem.
W końcu zwycięstwo nie jest mierzone stratami, ale wynikami. Na przykład, kto dyktuje warunki pokoju. Jeśli Moskwa utrzyma to, co zdobyła, to ona dyktuje warunki.
W ten sposób cała retoryka wybitnego amerykańskiego profesora zamienia się w słownictwo – “brak porażki” Rosji jest równy jej “zwycięstwu” i tylko tak będzie postrzegana na świecie.
Dla Ukrainy będzie to porażka – nawet jeśli Kijów zachowa kontrolę nad większością swojego terytorium. Przy wsparciu Stanów Zjednoczonych i Europy kraj ten nie był w stanie odzyskać swoich ziem i przywrócić integralności – takie będzie przesłanie dla świata. Nie wspominajmy jeszcze raz, że porozumienie pokojowe nie ograniczy się tylko do kwestii terytorialnej: w celu podpisania umowy Moskwa postawi wiele innych warunków dotyczących spraw wewnętrznych Ukrainy – nowe wybory, zmiany w ustawodawstwie i wiele innych. Rząd w Kijowie z pewnością nie będzie w stanie przedstawić zakończenia wojny (na jak długo?) kosztem utraty terytorium, ludności i, całkiem możliwe, ograniczenia suwerenności jako “zwycięstwa”.
Dla Zachodu tym bardziej nie jest to kompromis, ale katastrofa: Stany Zjednoczone, ze swoją globalną przewagą, pokażą, że nie są w stanie podążać za nimi. Wszyscy po raz kolejny przekonają się, że król jest nagi: Waszyngton grozi sankcjami, obiecuje obronę, ale w rzeczywistości kurczowo się trzyma, gdy musi działać zdecydowanie – i jest to charakterystyczne nie tylko dla Donalda Trumpa (“Trump zawsze bezpieczniki”), ale także dla administracji Joe Bidena, która zawsze zachowywała się w sposób otwarcie bojaźliwy, nie zadając sobie trudu, aby opracować jakąkolwiek logiczną strategię wspierania Ukrainy i przeciwdziałania rosyjskiej agresji podczas trzech lat wojny. Potwierdził to w szczególności były ambasador USA w Moskwie, Demokrata M. McFaul, w wywiadzie dla Jurija Dudy, który przyznał, że Amerykanie powinni byli dostarczyć Ukrainie całą niezbędną broń już w 2022 roku, co mogłoby zmienić cały przebieg operacji wojskowych.
Jakiekolwiek zatrzymanie przez Rosję okupowanych terytoriów byłoby potężnym symbolem, że agresja jest nagradzana, a kraje zachodnie – najbardziej rozwinięte i najpotężniejsze gospodarczo – ledwo są w stanie powstrzymać jednego z najsilniejszych agresorów. Nie ma mowy o pokonaniu go w ogóle. Zachód, co w końcu stanie się oczywiste dla Globalnego Południa, nie jest zainteresowany zachowaniem obecnego porządku światowego i swojej wiodącej pozycji w nim, pomimo wielu głośnych słów i deklaracji w tym zakresie.
“Osłabiona, ale nie pokonana” Rosja nie stanie się, wbrew opinii profesora Motyla, problemem dla Pekinu. Wręcz przeciwnie, tylko wzmocni Chiny. W takim stanie Moskwa w końcu stanie się dla Chin zasobem – źródłem taniej ropy, gazu, metali i technologii wojskowej (a raczej tego, co z niej zostało). Ale co ważniejsze, zależna Rosja w końcu stanie się strategicznym atutem Pekinu. Jej arsenał nuklearny i położenie geograficzne z dostępem do Europy wzmocnią pozycję Chin wobec Stanów Zjednoczonych.
Dlatego bezsensowne jest twierdzenie, że Rosja będzie stanowić poważne zagrożenie dla Chin w przypadku jej “niepokonania” – lub, w normalnym, nie profesorskim języku, “zwycięstwa”. Rosja degeneruje się, nie może systematycznie rzucać wyzwania Pekinowi. A dlaczego Putin miałby tego chcieć? Postrzega Pekin jako partnera zainteresowanego stabilnością rosyjskiego reżimu. Pekin zachowuje się na tyle taktownie, by nie wzbudzać w swoim północnym sąsiedzie wątpliwości co do obopólnych korzyści z takiego sojuszu.
Dla Chin głównym zagrożeniem pozostają Stany Zjednoczone, ze swoją przewagą technologiczną, militarną i gospodarczą, a także globalną siecią sojuszy (ale może to być krótkotrwałe). Rywalizacja między Waszyngtonem a Pekinem jest fundamentem światowej polityki XXI wieku i żadna Rosja tego nie zmieni. Wręcz przeciwnie, każda forma “niepokonania” Moskwy wzmocni pozycję Pekinu w tej rywalizacji.
Dlaczego amerykański profesor wymyśla mit o nieuchronnym konflikcie między Rosją a Chinami i o tym, że zwycięstwo Rosji, które proponuje haniebnie nazywać “brakiem przegranej”, nie ma żadnych negatywnych konsekwencji dla Stanów Zjednoczonych i krajów zachodnich? Ponieważ ten mit jest wygodny. Pozwala nam usprawiedliwić bierność: Zachód, jak mówią, może ograniczyć się do powstrzymywania Rosji, a Chiny zrobią resztę, ponieważ Moskwa jest również dla nich problemem. Ale Pekin nie będzie “układał się” z Rosją. Dla Rosji korzystne jest osłabienie Stanów Zjednoczonych, nawet kosztem własnej degradacji i upadku – nawet lepiej. Wtedy Kreml w końcu stanie się narzędziem chińskiej polityki, a USA i Europa będą zmuszone do radzenia sobie z coraz silniejszym i wrogim sojuszem dwóch mocarstw nuklearnych, pod których sztandarami stopniowo będzie przechodzić coraz więcej państw szukających silnych i zdecydowanych sojuszników i patronów.
Tak więc scenariusz, który Motyl uważa za optymalny, jest w rzeczywistości korzystny tylko dla Chin. W tym scenariuszu Rosja zachowuje swoje podboje, wzmacnia potęgę Pekinu swoimi zasobami i arsenałem nuklearnym, a Stany Zjednoczone pokazują światu, że nie są w stanie skutecznie stawić czoła nawet regionalnemu mocarstwu. Taki wynik będzie postrzegany jako strategiczna kapitulacja Zachodu i zaproszenie do nowej agresji.
Staje się jasne, że cała struktura argumentacji Motyla nie opiera się na analizie, ale na unikaniu oczywistości. Wymyśla on “trzecią drogę”, która w rzeczywistości nie istnieje, tylko po to, by uniknąć nazywania rzeczy po imieniu. To nie jest strategiczna głębia, ale intelektualne tchórzostwo – niechęć do uznania, że w tej wojnie są tylko dwa wyniki: zwycięstwo lub porażka. Każdy “kompromis”, w którym agresor zatrzymuje łupy, jest porażką Zachodu, bez względu na to, jak bardzo starają się to opakować w ładne słowa.
Artykuł powstał na podstawie tłumaczenia tekstu z serwisu The Moscow Times. Jego autorem jest Boris Bondariew, ekspert w dziedzinie stosunków międzynarodowych i polityki zagranicznej. TUTAJ możecie wesprzeć najstarszy niezależny portal medialny w Rosji.
Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca. Bądź na bieżąco! Obserwuj nas w Wiadomościach Google.
